Verkenningssessies normaliseren: “Het start bij de professional zelf om het systeem te veranderen”
Ruim 150 Jeugdprofessionals, jeugdhulpaanbieders, professionals uit het onderwijs, GI's en beleidsadviseurs namen in het voorjaar van 2023 deel aan de drie verkenningssessies Expeditie Normaliseren, gewoon samen doen! Zij deelden hoe zij als organisatie al bezig zijn met normaliseren, wat zij eronder verstaan en wat er volgens hen nodig is om hiermee aan de slag te gaan in de regio.
“In het huidige systeem zijn we geneigd te handelen vanuit eigen principes, vanuit de opleiding. Hiervan loskomen is een interessante weg” gaf een jeugdhulpaanbieder aan en ook: “Het start bij de professional zelf om het systeem te veranderen”. De opbrengst van de sessies sluit goed aan op de regiovisie voor de periode van 2022-2025 jeugdhulp West-Brabant West : “Koersvast, op weg naar de nieuwe balans”. De visie is destijds samen met partners, ouders en jeugdigen opgesteld. Normaliseren bleek het belangrijkste uitgangspunt voor verdere doorontwikkeling van ons jeugdhulpstelsel.
Kansen voor normaliseren
Beleidsadviseurs en professionals konden tijdens een voorverkenning voor deze sessies speelgeld inzetten op waar zij de meeste kansen voor normaliseren zien. Het meeste speelgeld ging naar de inzet op het voorliggend veld, zodat de instroom in jeugdhulp afneemt. Ook is het heel belangrijk dat ouders inzien dat bepaald gedrag bij een bepaalde leeftijd past en dat wij (cultuur)verschillen accepteren. Conclusie van de bijeenkomst was dat normaliseren alleen kan met iedereen samen. Dit betekent een geïntegreerde aanpak van onderwijs, jeugdhulpprofessionals en de gezinnen zelf. Iedereen was het erover eens dat een 6 ook soms goed genoeg is om uit te stromen uit de jeugdhulpverlening. Samen zoeken naar de balans wanneer goed goed genoeg is door inzicht in diversiteit/cultuurverschillen te krijgen.
Sessie met jongeren stof tot nadenken
Op 27 juni kwamen 14 jongeren van rond de 16 jaar af op de jongerensessie. Wat vinden zij van normaliseren en hoe willen zij betrokken worden om te bepalen wat goed is voor de jeugd? Kickbokser Rico Verhoeven vertelde over hoe hij ondanks tegenslag een succesvolle carrière bereikte. Jongeren willen graag verder meedenken, maar dan moet er wel zichtbaar iets met de input gedaan worden. Hiermee leggen ze de lat gelijk hoog voor beleidsmakers, professionals, jeugdhulpaanbieders en gemeenten. Als het gaat om jeugdhulp verwachten ze dat er naar hen geluisterd wordt. Jongeren willen gezien worden. Ze verwachten professionaliteit, kennis en expertise. Maar ook duidelijkheid wanneer een behandeling niet passend is. De enorme wachtlijsten en gebrek aan en wisseling van personeel zijn funest voor het traject waar een jongere in zit. Wanneer je fouten hebt gemaakt in je jeugd wordt het je heel ingewikkeld gemaakt om weer mee te doen. Zo kom je niet aan baan waarvoor je gemotiveerd bent vanwege je VOG. Er worden soms door verwijzers snel conclusies getrokken wat je mogelijk zou kunnen hebben. Luister goed naar het verhaal van een jongere voordat je een conclusie trekt. Een ‘klik’ hebben met je begeleider of behandelaar is zo waardevol. Maar ook heel moeilijk om te zeggen wanneer dat niet het geval is. Terwijl dit alles doet met het traject.
Voortvarend verder met normaliseren
Normaliseren is niet zomaar een project, maar een traject dat een gedegen aanpak voor de komende jaren vergt. Het gaat echt om een cultuurverandering. Daarom gaat het Expeditieteam deze zomer verder aan de slag om de nieuwe inzichten te vatten in een programmaplan. Met ruimte om steeds op basis van voortschrijdend de aanpak bij te stellen waar nodig. De professionals van dit team kijken daarbij niet alleen naar ontwikkelingen in eigen regio maar verkennen ook wat zich in andere regio’s afspeelt. Of spreken wetenschappers met een heldere visie op normaliseren en maatschappelijke vraagstukken.
Binnen de regio hebben al zo’n tien Verkenners zich aangemeld om als pioniers aan de slag te gaan met normaliseren in onze regio en in hun eigen organisaties. Zij blijven meedoen en gaan met ons op verkenning tijdens de volgende stappen. Alleen samen kom je verder met normaliseren. Zodat we jeugdhulp toegankelijk houden voor kinderen en jongeren die het daadwerkelijk nodig hebben. Werken aan een samenleving waarbij verschillen worden geaccepteerd, er niet wordt geproblematiseerd of dat jongeren onnodig gediagnosticeerd worden. Dit draagt bij aan het prioriteren van opgaven vanuit de jeugdwet binnen regio West-Brabant West.
Rico Verhoeven kwam zijn persoonlijke verhaal doen tijdens de meet-up met jongeren. Vlnr Corine Goedhart, Lotte Martens, Rico Verhoeven, Femke Staelens en Esther Peeters.